นักกายภาพบำบัดที่บ้าน
(Physical Therapy)

กายภาพบำบัดคืออะไร

กายภาพบำบัด (physical therapy หรือ physiotherapy) เป็นวิชาชีพทางด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ ที่เกี่ยวข้องกับการป้องกัน รักษา และจัดการเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ ที่เกิดขึ้นจากสภาพและภาวะของโรค ที่เกิดขึ้นในทุกช่วงของชีวิต ทั้งแบบมีอุปกรณ์ และไม่ใช้อุปกรณ์ กายภาพบำบัด จะกระทำโดย นักกายกายภาพบำบัด (Physical therapist หรือ Physiotherapist หรือย่อว่า PT) หรือผู้ช่วยนักกายภาพบำบัด (Physical Therapy Assistant)

ภายใต้การดูแลและแนวทางของนักกายภาพบำบัด อย่างไรก็ตาม ได้มีการใช้การรักษาทางกายภาพบำบัดบางอย่างโดยผู้ประกอบวิชาชีพสุขภาพอื่นๆ เช่น ไคโรแพรคเตอร์ , แพทย์ทางด้านการจัดกระดูก และโปรแกรมการรักษาทางกายภาพบำบัดยังเกี่ยวข้องกับผู้ให้บริการสาธารณสุขอื่นๆอีกด้วย นักกายภาพบำบัด จะใช้ประวัติทางการรักษา และข้อมูลจากการตรวจร่างกาย เพื่อประกอบการให้การบำบัด ถ้าหากว่าจำเป็น นักกายภาพบำบัดอาจจะใช้ผลจากห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ และการศึกษาภาพถ่ายทางรังสี ประกอบการบำบัดรักษาด้วย เป็นต้น

ประเภทของงานกายภาพบำบัด

1. กายภาพบำบัดทางระบบกระดูก กล้ามเนื้อ เอ็น และข้อต่อ มีปัญหาเกี่ยวกับความไม่สะดวกในการเคลื่อนไหวร่างกาย การอยู่ในท่าทางที่ไม่เหมาะสม การบาดเจ็บจากการทำงาน การออกกำลังกาย อุบัติเหตุ หรือได้รับการผ่าตัดเกี่ยวกับกระดูก เอ็น ข้อต่อ กล้ามเนื้อ การเสื่อมต่างๆของระบบนี้ รวมถึงความผิดปกติพิการจากปัญหาทางด้านนี้
2. กายภาพบำบัดทางระบบประสาท เช่น อัมพฤกษ์ อัมพาตทั้งครึ่งท่อน ครึ่งซีก หรือ ทั้งตัว การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อบางส่วนจากระบบประสาท เช่น กล้ามเนื้อใบหน้า ปากเบี้ยว กลืนหรือพูดลำบาก
3. กายภาพบำบัดระบบทางทรวงอก เช่น ภาวะเกี่ยวกับปอด เสมหะ หัวใจ หลอดเลือด
4. กายภาพบำบัดในเด็ก เช่น เด็กพัฒนาการผิดปกติ เด็กพัฒนาการช้า หรือบกพร่องมาแต่กำเนิด ทั้งนี้ยังรวมไปถึง แม่ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร/หลังคลอดบุตร นักกายภาพบำบัด ปฏิบัติงานในหลายลักษณะงาน เช่น ในส่วนของผู้ป่วยนอก คลินิค หรือสำนักงาน, แผนกผู้ป่วยใน เกี่ยวกับเวชกรรมฟื้นฟู, ผู้ป่วยที่ทำการฟื้นฟูอยู่บ้าน, วงการการศึกษา หรือศูนย์วิจัย, โรงเรียน, สถานพักฟื้น,โรงงานอุตสาหกรรม,ศูนย์ฟิตเนส และ สถานการฝึกสอนนักกีฬา นอกจากนี้ ยังมีผู้ป่วย หรือบกพร่องทางภาวะอื่นๆ เช่น การอ่อนแรงจากความเสื่อมด้วยอายุ การบาดเจ็บในนักกีฬา ผู้ที่ต้องการพัฒนาศักยภาพทางกาย การดูแลป่องกันความเสี่ยงต่างๆทั้งส่วนบุคคล และชุมชน ร่วมกับทีมสุขภาพอื่นๆ

ขอบเขตและหน้าที่การรักษาและให้บริการทางกายภาพบำบัด

1. ให้การตรวจประเมิน วินิจฉัย อาการจากการซักประวัติ ตรวจร่างกาย
2. วางแผนและออกแบบโปรแกรมการรักษา
3. ติดตาม ประเมินผลการรักษาทั้งก่อนและหลังรับการรักษาทางกายภาพบำบัด
4. กำหนดโปรแกรมการรักษา รวมถึงความพร้อม หลักการปฏิบัติตนของผู้รับการรักษาทางกายภาพบำบัด ทั้งนี้อาจรวมไปถึงผู้ป่วยทั้งก่อน-หลัง รับการรักษากับทีมสุขภาพอื่นๆ เช่น ก่อน-หลังคลอด ก่อนและหลังรับการรักษาด้วยการผ่าตัด
5. ฟื้นฟูสมรรถภาพทางร่างกาย เสริมสร้างความแข็งแรง และแนวทางป้องกันการมีภาวะแทรกซ้อนจากโรคอื่นๆ
6. ให้แนวทางการปฏิบัติตน ในผู้ที่มีความเสี่ยงต่างๆ อันเกิดจากอาการของโรคหรือภาวะที่วินิจฉัยร่วมของการกายภาพบำบัด
7. ปรับท่าทาง หรือกิจกรรม ให้มีความเหมาะสมกับอาการของโรค กิจวัตรประวัน รวมไปถึงแนวทางในการดำเนินไปเพื่อพัฒนาศักยภาพทางสุขภาพทั้งผู้ป่วยและในคนปกติ
8. สอนและสาธิตการใช้อุปกรณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางกายภาพบำบัด
9. ผู้มีกล้ามเนื้อฝ่อลีบ แข็ง เกร็ง

10. อัมพฤกษ์ อัมพาต ทุกระดับอาการ
11. บาดเจ็บจากการเล่นกีฬา/ออกกำลังกาย/การผิดท่าทางของการใช้ชีวิตประจำวัน
12. ได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุต่างๆ
13. ภาวะอ่อนแรงกล้ามเนื้อต่างๆ เช่น แขน ขา หลัง และกล้ามเนื้อใบหน้า
14. การใช้เครื่องมือและเทคนิคการรักษากับอาการต่างๆ
15. การกายภาพบำบัด/ดูแลผู้สูงอายุ
16. ฟื้นฟูและรักษา ผู้ป่วยหลังรับการผ่าตัด เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรง ลดอาการบาดเจ็บ รวมถึงความเสี่ยงต่างๆที่อาจจะเกิดขึ้น
17. การนวดเพื่อแก้อาการต่างๆ ทั้งนี้รวมไปถึงการนวดเพื่อเปิดท่อน้ำนมในแม่หลังคลอดบุตร
18. การนวดเพิ่มการไหลเวียนระบเลือดและน้ำเหลือง ลดการตึงตัวของกล้ามเนื้อ
19. การรักษาฟื้นฟู ในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดัน เป็นต้น
20. ความผิดปกติจากการทรงท่า หรือผู้ขาดความมั่นคงในท่าทางต่างๆ
21. การลดความตึงตัว เกร็งของกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และเอ็น
22. วารีบำบัด การรักษาดูแลสุขภาพด้วยการเคลื่อนไหวในน้ำ โดยการรักษาอาการต่างๆ นักกายภาพบำบัดจะเป็นผู้ประเมิน วินิจฉัยอาการ ร่วมกับการบำบัดด้วยมือ การขยับข้อต่อ(mobilization) การใช้เครื่องมือต่างๆทางกายภาพบำบัดที่จำเป็น เช่น การลดอาการอักเสบ ปวด บวม ด้วยคลื่นเสียง(ultrasound) การกระตุ้นไฟฟ้า การใช้ความร้อนลึกต่างๆ
23. การคบร้อน/เย็น การทำเฝือกอ่อน/ผ้ายืดพันข้อต่อ เทปติดล็อคข้อต่างๆหรือเครื่องมืออื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง รวม